شهادت مالک مایهی شادمانی مردم شام شد، زیرا آنان از زمان نبرد صفین کینهی مالک را به دل داشتند. اما وقتی خبر شهادت وی به امام -علیه‌السلام- رسید آن حضرت با صدای بلند گریست و فرمود:
«علی مثلک فلیبکین البواکی یا مالک».یعنی: برای مثل تو باید زنان نوحهگر
بگریند.
آن گاه فرمود: «أین مثل مالک؟» یعنی: مانند مالک کجاست؟
سپس بر فراز منبر قرار گرفت و سخن خود را چنین آغاز کرد:
ما از خداییم و به سوی او باز میگردیم. ستایش خداوندی را سزاست که پروردگار جهانیان است. خدایا، من مصیبت اشتر را در راه تو حساب میکنم، زیرا مرگ او از مصائب بزرگ روزگار است. رحمت خدا بر مالک باد. او به پیمان خود وفا کرد و عمر خود را به پایان رساند و پروردگار خود را ملاقات کرد. ما با اینکه پس از پیامبر خود را آماده ساخته بودیم که بر هر مصیبتی صبر کنیم، با این حال میگوییم که مصیبت مالک از بزرگترین مصیبتهاست.(1)
فضیل میگوید:
وقتی خبر شهادت مالک به علی -علیه‌السلام- رسید، به حضور او رسیدم و دیدم که پیوسته اظهار تأسف میکند و میگوید: خدا به مالک خیر دهد. چه شخصیتی بود مالک. اگر کوه بود کوهی بی نظیر بود و اگر سنگ بود سنگ سختی بود. به خدا سوگند، مرگ تو ای مالک جهانی را میلرزاند و جهانی دیگر را مسرور میسازد. بر مثل مالک باید زنان نوحهگر گریه کنند. آیا همتایی برای مالک هست؟
سپس میافزاید:
علی -علیه‌السلام- پیوسته اظهار تأسف میکرد و تا چند روز آثار اندوه بر چهرهی وی نمایان بود.
1) الغارات، ج 1، ص 264؛ شرح نهجالبلاغهی ابن ابیالحدید، ج 6، ص 77.
