جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

گفتار حکیمانه 232

زمان مطالعه: 2 دقیقه

و قال علیه‏السلام

مَنْ یُعْطِ بِالْیَدِ الْقَصِیرَةِ یُعْطَ بِالْیَدِ الطَّوِیلَةِ.

امام علیه السلام فرمود:

کسى که با دست کوتاه ببخشد با دست بلند به او بخشیده مى‏شود.(1)

مرحوم سید رضى مى‏گوید: «معناى این کلام این است که آنچه انسان از اموال خود در راه خیر و نیکى انفاق مى‏کند هرچند کم باشد خداوند جزا و پاداش او را بسیار مى‏دهد و منظور از دو دست (دست کوتاه و بلند) در اینجا دو نعمت است که امام علیه السلام میان نعمت پروردگار و نعمت انسان را با کوتاهى و بلندى فرق گذاشته است؛ نعمت و بخشش از سوى بنده را کوتاه و آنچه را از ناحیه خداوند است بلند شمرده است و این بدان جهت است که نعمت خدا همواره چندین‏

برابر نعمت مخلوق است، زیرا نعمت‏هاى الهى اصل و اساس تمام نعمت‏هاست؛ تمام نعمت‏ها به او باز مى‏گردد و از سوى او سرچشمه گرفته مى‏شود (حتى نعمتى که انسان آن را به دیگرى مى‏بخشد آن هم از سوى خداست و با توفیق الهى بذل و بخشش مى‏شود)»؛(قالَ الرَّضِیُّ وَمَعنى‏ ذلِکَ أنَّ ما یُنْفِقُهُ الْمَرْءُ مِنْ مالِهِ فِی سَبیلِ الْخَیْرِ وَالْبِرّ وَإنْ کانَ یَسیراً فَإنَّ اللَّهَ تَعالى‏ یَجْعَلُ الْجَزاءَ عَلَیْهِ عَظیماً کَثیراً وَالْیَدانِ هاهُنا عِبارَةٌ عَنِ النّعْمَتَیْنِ فَفَرَّقَ علیه السلام بَیْنَ نِعْمَةِ الْعَبْدِ وَنِعْمَةِ الرَّبّ تَعالى‏ ذِکْرُهُ بِالْقَصیرَةِ وَالطَّویلَةِ فَجَعَلَ تِلْکَ قَصیرَةً وَهذِهِ طَویلَةً لِأنَّ نِعَمِ اللَّهِ أبَداً تَضْعُفُ عَلى‏ نِعَمِ الْمَخْلُوقِ أضْعافاً کَثیرَةً إذْ کانَتْ نِعَمِ اللَّهِ أصْلُ النّعَمِ کُلُّها فَکُلُّ نِعْمَةٍ إلَیْها تَرْجِعُ وَمِنْها تَنْزِعُ).


1) سند گفتار حکیمانه:به گفته خطیب رحمه الله در مصادر نهج‏البلاغه، این کلام نورانى را زمخشرى در ربیع الابرار و آمدى در غررالحکم آورده و سید رضى در کتاب مجازات النبویه نیز آن را به مناسبتى ذکر کرده است. (مصادر نهج‏البلاغه، ج 4، ص 185).اضافه بر این ابن عساکر در تاریخ دمشق، این کلام حکیمانه را در ضمن داستان مفصلى نقل کرده و به یقین منبعى جز نهج‏البلاغه داشته است. (تاریخ دمشق، ج 50، ص 173).