همه انسانها طالب اشیاى گرانبها و مقامات عالى و شخصیت و احترامند ولى ارزشها را چه کسى تعریف یا تعیین مىکند؟ پاسخ آنکه کسانى که زمام حکومت یا رشته فکرى مردم را در دست دارند، یعنى امرا و علما ارزشها را تعیین مىکنند. حال اگر آنها از مسیر منحرف شوند و به جاى ارزشهاى واقعى ارزشهاى کاذبى را عرضه بدارند، نظام ارزشى جامعه دگرگون مىشود و مردم ارزشهاى واقعى را رها کرده، به دنبال ارزشهاى کاذب مىروند.
مثلا در دوران جاهلیت که ارزش انسانها را ثروت و فزونى فرزندانشان تعیین مىکرد هنگامى که قرآن بر مردى نازل شد تهى دست و فاقد پشتیبانهاى انسانى، تعجب کردند و گفتند: «لَوْلا نُزِّلَ هذا الْقُرْآنُ عَلى رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظیمٌ؛ چرا این قرآن بر یکى از ثروتمندان با شخصیت مکه و طائف نازل نشده است(1) یا فرعون هنگامى که موسى را در لباس چوپانى دید تعجب کرده گفت: ««فَلَوْلَا أُلْقِىَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِّنْ ذَهَبٍ»؛ چرا موسى دستبندهاى طلا ندارد».(2)
بر این اساس مهمترین کارى که پیغمبر اسلام صلى الله علیه و آله انجام داد همان انقلاب ارزشى بود؛ ثروت را تحقیر کرد و تقوا را نشانه ارزش انسانى شمرد و شعار «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» جاى شعارهاى جاهلى را گرفت و همین امر همه چیز را منقلب و دگرگون ساخت و انسانها را از بیراههها به مسیرهاى واقعى هدایت فرمود.
1) زخرف، آیه 31.
2) زخرف، آیه 53.