جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

شرح و تفسیر: نقش شفاعت‏کننده‏

زمان مطالعه: 2 دقیقه

امام علیه السلام در این جمله کوتاه و پرمعنا اشاره به اهمیت شفاعت کرده مى‏فرماید: «شفاعت کننده بال و پَرِ طلب کننده است»؛ (الشَّفِیعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ).

شفاعت بر دو گونه است: تکوینى و تشریعى؛ شفاعت تکوینى آن است که موجودات قوى‏تر این جهان به موجودات ضعیف‏تر براى پرورش و تکامل و نموّ کمک کنند، تابش آفتاب، ریزش باران و وزش نسیم نوعى شفاعت در عالم تکوین نسبت به پرورش گیاهان است. باغبان نیز در حدّ خود در مورد گیاهان و درختان شفاعت مى‏کند. این‏گونه شفاعت دامنه وسیعى در جهان هستى دارد.

در عالم تشریع نیز انسان‏هایى که در درگاه خدا مقرب‏ترند افراد ضعیف و آلوده به گناه و وامانده در راه را کمک کرده آنها را به سرمنزل سعادت مى‏رساند.

به یقین هر دو نوع شفاعت هنگامى مؤثر واقع مى‏شود که در شفاعت شونده قابلیت و لیاقت لازم وجود داشته باشد وگرنه به یک دانه فاسد گیاه هر قدر آفتاب بتابد و باران ببارد و نسیم بوزد گیاهى از آن نمى‏روید و همچنین انسانى که رابطه خود را با شفیعان به کلى قطع کرده شفاعت شافعان نفعى به حال او نخواهد داشت.

این‏که امام در گفتار حکیمانه بالا مى‏فرماید: شفاعت کننده بال و پر طلب کننده است واقعیت مسلّم عقلى و نقلى است، همان‏گونه که هیچ پرنده‏اى بدون بال و پر نمى‏تواند پرواز کند بسیارى از طلب‏کنندگان نیز بى‏بال و پر شفاعت پرواز در آسمان قرب خدا براى آنها غیر ممکن است.

این جمله کوتاه در واقع هم اشاره‏اى به فلسفه شفاعت و هم مفهوم و معناى آن و هم شرایط شفاعت‏کننده و شفاعت‏شونده دارد.

پرنده باید همه چیز او کامل باشد تا بعد از رویش بال و پر بتواند پرواز کند و استفاده از بال و پر براى پرنده عیب نیست، بلکه افتخار است و عالم اسباب در جهان هستى در واقع چهره‏هایى از همین شفاعت است.

در عالم تشریع نیز گاه معصومان و پیشوایان بزرگ شفاعت مى‏کنند، گاهى علماى دین و شهدا و صالحان و زمانى اعمال خوب انسان مانند نماز و روزه و جهاد او با دشمن یا با نفس سبب شفاعتش مى‏شود. در هر حال شفیع به منزله بال و پر محسوب مى‏شود.

براى توضیح بیشتر در مورد حقیقت شفاعت و آثار و شرایط آن به جلد اوّل تفسیر نمونه ذیل آیه 48 سوره «بقره» مراجعه فرمایید.