امام علیه السلام در این گفتار حکیمانه اندرز مهمى به فرزندش مىدهد و مىفرماید:«هرگز کسى را به مبارزه دعوت مکن (و آغازگر جنگ مباش) ولى اگر کسى تو را به مبارزه فراخواند اجابت کن (و سستى در جهاد با دشمن مکن) زیرا دعوت کننده به مبارزه ستمکار و ستمکار در هر حال مغلوب است»؛(لَا تَدْعُوَنَّ إِلَى مُبَارَزَةٍ، وَإِنْ دُعِیتَ إِلَیْهَا فَأَجِبْ، فَإِنَّ الدَّاعِیَ إِلَیْهَا بَاغٍ، وَالْبَاغِیَ مَصْرُوعٌ).
«مبارزة» به معناى جنگ تن به تن است و «باغى» به معناى ستمگر و «مصروع» به معناى شکستخورده بر زمین افتاده است.
شاید بعضى از شارحان چنین پنداشتهاند که این سخن اشاره به جنگهاى تن به تن در بیرون از دایره جهاد است در حالى که هرگز چنین نیست. هرگاه کسى ما را در غیر میدان جهاد به مبارزه طلبد نه تنها پذیرش دعوت او مطلوب نیست بلکه حرام است، زیرا القاى نفس در تهلکه است تنها جایى که مىتوان دعوت به مبارزه را پذیرفت میدان جهاد است، زیرا در بسیارى از میدانهاى جهاد در آغاز، جنگهاى تن به تن انجام مىشد؛ کسى از لشکر دشمن بیرون مىآمد و مبارز مىطلبید، دیگرى در برابر او قرار مىگرفت و سرانجام یکى از آن دو بر خاک مىافتاد. مسلمانان دستور داشتند آغازگر مبارزه در میدانهاى جنگ نباشند؛ ولى در صورتى که کسى از لشکر دشمن در وسط میدان قرار گرفت و مبارز طلبید،
سکوت در برابر او جایز نیست، زیرا چنین سکوتى مساوى با شکست به شمار مىآید و مىدانیم امیرمؤمنان علیه السلام کرارا در میدانهاى جنگ با دشمنان اسلام به مبارزه طلبیده شد و امام علیه السلام در برابر حریف خود قرار گرفت و او را از پاى در آورد که بارزترین نمونه آن میدان جنگ خندق و قرار گرفتن در مقابل «عمرو بن عبدود» است، زیرا او بارها در وسط میدان مبارز طلبید و هیچ کس جرأت نکرد در مقابل او ظاهر شود و امیرمؤمنان علیه السلام بارها از پیغمبر صلى الله علیه و آله تقاضا کرد که اجازه دهد در برابر او قرار گیرد و پیامبر صلى الله علیه و آله براى اینکه دیگران را آزمایش کند رخصت نمىداد؛ ولى آخرین بار اجازه داد و آن حضرت در برابر عمرو قرار گرفت و با مبارزهاى قهرمانانه او را بر خاک افکند و حدیث معروف«لَضَرْبَةُ عَلِىّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أفْضَلُ مِنْ عِبادَةِ الثَّقَلَیْنِ؛ ضربهاى که على علیه السلام در روز خندق (بر پیکر عمرو بن عبد ود) وارد کرد از عبادت جن و انس بالاتر است»(1) را بیان فرمود.
1) اقبال الأعمال سید بن طاووس، ص 467.
